زردی یکی از مشکلات رایجی است که بسیاری از نوزادان از آن رنج می برند. این بیماری از گذشته های دور وجود داشته و در طب سنتی ایران به درمان های موثری برای آن اشاره شده است. مصرف کاسنی و ترنجبین برای درمان زردی نوزاد یکی از این روش ها است. در این مقاله به بررسی سوال آیا عرق کاسنی و ترنجبین برای زردی نوزاد مفید است؟ می پردازیم.
فهرست مطالب
Toggleزردی نوزاد یک بیماری شایع به ویژه در نوزادانی که قبل از هفته 38 بارداری متولد شده اند (نوزادان نارس) و برخی از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند است.
به ندرت، سطح بالای غیرعادی بیلی روبین در خون می تواند نوزاد تازه متولد شده را در معرض خطر آسیب مغزی قرار دهد، به خصوص اگر عوامل خطر خاصی برای زردی شدید وجود داشته باشد.
علل دیگر
کاسنی گیاهی چند ساله با ارتفاع 120-30 سانتی متر از خانواده مرکب است. خواص ضد دیابتی، ضد کبدی، ضد حساسیت، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ادرارآور، ملین و ضد یرقان برای این گیاه گزارش شده است. داشتن اثر ملین، افزایش تعداد مدفوع و اتصال با بیلی روبین در روده از دیگر فواید این گیاه است که باعث تسهیل دفع بیلی روبین می شود.
مطالعات زیادی به بررسی اثرات این گیاه بر روی زردی نوزادان در آزمایشگاه پرداخته است. محققان به این نتیجه رسیدند که حمام کاسنی می تواند در کاهش زردی نوزاد موثر باشد.
ترنجبین در واقع شیره گیاه خارشتر است. ترنجبین از ترکیبات قندی مانند مونوساکاریدها (گلوکز و فروکتوز)، دی ساکاریدها (ساکارز) و تری ساکاریدها (ملزیتوز) تشکیل شده است. به همین دلیل شیرین است و به راحتی در آب حل می شود تا برای مصارف مختلف استفاده شود. استفاده از ترنجبین برای زردی نوزاد یکی از این مصارف است.
این ماده از نظر طب سنتی کمی گرم و مرطوب است، صفرا آور، ملین، تب بر و خلط آور است و خاصیت ضد میکروبی دارد.
از آنجایی که زردی نوزاد در طب سنتی به دلیل غلبه صفرا رخ می دهد، استفاده از این گیاه می تواند با کاهش صفرا، رنگ نوزاد را به حالت طبیعی برگرداند. اما برای اثربخشی ترنجبین برای زردی نوزاد، لازم است که این ماده گیاهی هم توسط مادر و هم توسط شیرخوار مصرف شود. از آنجایی که مادر به نوزاد شیر می دهد، با تغییر ترکیب شیر و خواص آن می توان زردی نوزاد را درمان کرد.
نوزادان نسبت به بزرگسالان بیلی روبین بیشتری تولید می کنند زیرا گلبول های قرمز خون در چند روز اول زندگی بیشتر تولید و سریعتر تجزیه می شوند. کبد نابالغ نوزاد اغلب نمی تواند بیلی روبین را با سرعت کافی دفع کند و در نتیجه بیلی روبین انباشته می شود. زردی ناشی از این وضعیت طبیعی کودک، زردی فیزیولوژیک نامیده می شود و معمولاً در روز دوم یا سوم زندگی ظاهر می شود. درمان زردی نوزاد باید سریعا انجام شود.
زردی پوست و سفیدی چشم ها، علائم اصلی زردی نوزادان، معمولاً در روزهای دوم و چهارم پس از تولد ظاهر می شوند. برای بررسی زردی، به آرامی پیشانی یا بینی کودک خود را فشار دهید. نوزاد خود را در شرایط روشن، ترجیحاً نور طبیعی معاینه کنید.
علائم زیر ممکن است نشان دهنده عوارض زردی شدید یا بیلی روبین اضافی باشد. برای تشخیص و درمان زردی نوزاد با پزشک خود تماس بگیرید اگر:
درمان زردی نوزاد در زمان زردی خفیف در کودکان اغلب در عرض دو تا سه هفته خود به خود برطرف می شود. با زردی متوسط یا شدید، ممکن است کودک شما نیاز داشته باشد مدت بیشتری مراقبت شود یا به بیمارستان منتقل شود.
آکادمی اطفال آمریکا توصیه می کند که نوزادان در طول معاینات معمول و حداقل هر 8 تا 12 ساعت در بیمارستان از نظر زردی غربالگری شوند.
اگر نوزاد شما کمتر از 72 ساعت پس از تولد ترخیص شد، قرار ملاقاتی را برای بررسی زردی ظرف دو روز پس از ترخیص بگیرید.
هنگامی که زردی نوزاد شدید نباشد، پزشک ممکن است تغییراتی را در عادات تغذیه پیشنهاد کند که می تواند سطح بیلی روبین را کاهش دهد. اگر نگران میزان یا دفعات شیردهی نوزادتان هستید، یا اگر در شیردهی مشکل دارید، با پزشک خود صحبت کنید. اقدامات زیر می تواند زردی را کاهش دهد.
درمان با گیاهان دارویی از دیرباز رواج داشته و از گیاهان به عنوان منابع غنی از مواد موثر در درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. در حال حاضر استفاده از گیاهان دارویی در حال توسعه است و یافته ها به گونه ای توسعه یافته است که 80-65 درصد جمعیت جهان از محصولات گیاهی استفاده می کنند. در این میان تعدادی از گیاهان دارویی مانند کاسنی و ترنجبین در رفع زردی یا یرقان در نوزادان موثر است که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
در سالهای اخیر توسط طب جدید آزمایشاتی انجام شده و مقالاتی نیز نوشته شده است که نشان می دهد مصرف گیاهان دارویی مانند کاسنی و ترنجبین برای یرقان نوزاد مفید و موثر است. حتی برخی از مطالعات اثر آن را موثرتر از برخی روش های جدید یافته اند.
اما برای درمان زردی نوزاد با ترنجبین و کاسنی باید با نظر پزشک متخصص تجویز شود و تنها زمانی مصرف شود که زردی نوزاد خفیف و قابل کنترل باشد. اگر مشکل جدی است و نیاز به مراقبت های پزشکی دارد، باید نوزاد خود را در بیمارستان بستری کنید و درمان های توصیه شده توسط پزشک اطفال را به او بدهید. در غیر این صورت ممکن است به بدن نوزاد آسیب جبران ناپذیری وارد شود.